GVĐN 07: NHẬT KÝ VỤ TIÊN LÃNG (HẢI PHÒNG)

“NÓNG” VỤ CƯỠNG CHẾ THU HỒI ĐẤT TẠI TIÊN LÃNG (HẢI PHÒNG)

Ngày 5/1/2012, khi hơn 100 cảnh sát, bộ đội cưỡng chế, thu hồi đất của gia đình ông Đoàn Văn Vươn, một số người đã gài mìn tự chế trong vườn, dùng súng hoa cải chống lại. Bốn cảnh sát và hai cán bộ huyện đội bị thương, trong số này có người đứng đầu công an huyện Tiên Lãng.

Cùng ngày, đại tá Đỗ Hữu Ca - Giám đốc Công an Hải Phòng - trả lời báo chí: “Vụ việc hôm ấy tuy bắt không được đối tượng nhưng trấn áp được đối tượng. Phải nói rằng việc hiệp đồng tác chiến cực kỳ hay. Tôi bảo không có cuộc diễn tập nào thành công bằng cuộc diễn tập lần này”. 

Ngày 8/1, ông Lương Văn Trong, Phó Chủ tịch Liên chi hội Nuôi trồng thủy sản nước lợ huyện Tiên Lãng, cho biết, việc chính quyền huyện Tiên Lãng thu hồi đất là trái pháp luật. Đại diện cho chính quyền huyện đã ký thỏa thuận với người dân để giải quyết vụ án hành chính có sự chứng kiến của Tòa án nhân dân thành phố nay lại lật lọng với thỏa thuận đó.

Ngày 10/1, 4 bị can gồm: Đoàn Văn Quý (46 tuổi), Đoàn Văn Vươn (49 tuổi), Đoàn Văn Sinh (55 tuổi) và Đoàn Văn Vệ (38 tuổi) bị khởi tố, bắt tạm giam về tội giết người. Phạm Thị Báu (tức Hiền, vợ ông Quý) và Nguyễn Thị Thương (vợ ông Vươn) bị khởi tố về tội chống người thi hành công vụ, song được tại ngoại và cho áp dụng biện pháp ngăn chặn là cấm đi khỏi nơi cư trú.

Chiều ngày 12/1, Chủ tịch UBND huyện Tiên Lãng Lê Văn Hiền đã thừa nhận, nhà ông Vươn nằm trong diện tích đất chưa bị cưỡng chế. Nhưng vì đây là nơi các đối tượng cố thủ và tấn công các lực lượng cưỡng chế, nên áp dụng biện pháp phá ngôi nhà. 

Ngày 13/1, Nguyên Thứ trưởng Tài nguyên Môi trường Đặng Hùng Võ khẳng định: quyết định thu hồi đất của UBND huyện Tiên Lãng với gia đình ông Vươn vừa trái luật vừa trái đạo lý, cố tình tước bỏ quyền lợi của người dân. 

  

Ngày 15/1, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng đã yêu cầu Chủ tịch UBND TP.Hải Phòng kiểm tra làm rõ đúng, sai, trách nhiệm của cá nhân, tổ chức trong việc giao đất, sử dụng đất, thu hồi đất, tổ chức cưỡng chế đối với hộ gia đình ông Đoàn Văn Vươn ở xã Vinh Quang (Tiên Lãng); báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

Ngày 16/1, nguyên Chủ tịch nước Lê Đức Anh: Tôi theo dõi sát vụ việc này và có thể khẳng định “chính quyền sai từ xã đến huyện”.

Sáng 17/1, Phó Chủ tịch UBND TP.Hải Phòng Đỗ Trung Thoại: Lực lượng cưỡng chế không phá nhà ông Vươn mà do nhân dân bất bình (với hành vi, thái độ của gia đình ông Đoàn Văn Vươn) nên đã phá. 

Cũng ngày 17/1, Giám đốc Công an TP.Hải Phòng Đỗ Hữu Ca, nói trên Đài PT-TH Hải Phòng: “Việc cưỡng chế này được sự đồng tình rất cao của người dân trong khu vực. Hàng trăm người ra đó chứng kiến sự việc này đều ủng hộ lực lượng công an. Cho nên, khi khám nghiệm hiện trường xong, giao lại cho địa phương thì chính những người dân xung quanh vào đạp, phá đổ. Cho nên việc phá cái chòi ấy, chúng tôi kiểm tra lại thì không ai ra lệnh phá và cũng không biết ai làm bởi nhân dân lúc ấy người ta tràn xuống rất đông”. 

Ngày 18/1, đoàn giám sát của Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam đã tới Tiên Lãng để tìm hiểu về vụ việc cưỡng chế thu hồi đất nuôi trồng thủy sản của ông Đoàn Văn Vươn. Luật sư Lê Đức Tiết - Phó Chủ tịch Hội đồng tư vấn về dân chủ và pháp luật MTTQ VN - nhận định, nhà cầm quyền huyện Tiên Lãng đã cưỡng chế tùy tiện, dẫn đến cưỡng chế bất hợp pháp, làm người dân phẫn nộ và chống lại.

Chiều 31/1, Phó Chủ tịch UBND TP.Hải Phòng Đỗ Trung Thoại: Về phát ngôn tại cuộc giao ban báo chí “người dân bức xúc phá nhà ông Vươn”, là ông phát ngôn dựa trên báo cáo của UBND huyện Tiên Lãng. Đây không phải là quan điểm của UBND TP.Hải Phòng.

Ngày 1/2, ông Ngô Ngọc Khánh, CVP UBND huyện Tiên Lãng thông tin: “Ngay trong ngày, sau buổi cưỡng chế, chúng tôi quản lý đầm rồi thì đoàn cưỡng chế đã tháo cống thông thủy”. Và theo ông Khánh, khi đó hoa lợi trong đầm “không có cái gì”.

Chiều 4/2, tại phiên họp báo Chính phủ thường kỳ, Bộ trưởng, Chủ nhiệm VPCP Vũ Đức Đam cho hay, ngoài việc yêu cầu Chủ tịch UBND TP Hải Phòng báo cáo về vụ việc, Thủ tướng còn yêu cầu Thuờng vụ Thành ủy Hải Phòng có báo cáo chính thức với ông vụ việc này về 3 nội dung. Thứ nhất, việc giao đất, thu hồi đất đúng, sai ở điểm nào, trách nhiệm thuộc cá nhân nào? Thứ hai, việc tổ chức cưỡng chế có đúng quy định của pháp luật không, cách thức tiến hành cưỡng chế có đúng không, sai ở điểm nào? Nếu sai, ai chịu trách nhiệm? Thứ ba, các tài sản như nhà, ao cá của ông Đoàn Văn Vươn như báo chí phản ánh là đã bị phá hủy thì do ai có chủ trương, ai thực hiện việc này?

Trung tướng Nguyễn Quốc Thước, nguyên UVTW Đảng, nguyên ĐBQH, nguyên Tư lệnh QK 4 đã gửi bức tâm thư đến Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng. Trong đó, tướng Thước cũng nêu những bài học nhãn tiền, những vụ việc được đánh giá là phức tạp hơn rất nhiều so với vụ cưỡng chế tại Tiên Lãng.

Ngày 7/2: Tại buổi họp báo lúc 15h, Bí thư Thành ủy, Chủ tịch HĐND TP Hải Phòng Nguyễn Văn Thành công bố:

- Phó bí thư, Chủ tịch UBND huyện Tiên Lãng Lê Văn Hiền và Phó chủ tịch UBND huyện Tiên Lãng Nguyễn Văn Khanh, người trực tiếp lãnh đạo tổ chức cưỡng chế thu hồi đất, bị đình chỉ công tác để kiểm điểm trách nhiệm cá nhân.

- Ngoài ra, các ông Lê Văn Mải, Trưởng công an huyện Tiên Lãng, Phạm Đăng Hoan, Bí thư Đảng ủy và Lê Thanh Liêm, Chủ tịch UBND xã Vinh Quang bị kiểm điểm, xử lý nghiêm khắc sau khi có kết luận về trách nhiệm cá nhân.

- “Ban Thường vụ Thành ủy Hải Phòng nghiêm túc kiểm điểm, nhận trách nhiệm trước Bộ Chính trị, Ban Bí thư, trước Đảng bộ và nhân dân thành phố để sự việc xảy ra gây dư luận không tốt trong nhân dân”

Ngay sau buổi họp báo của Thành ủy Hải Phòng, đêm 7/2, Liên chi hội nuôi trồng thủy sản nước lợ huyện Tiên Lãng (Hải Phòng) đã có văn bản đề nghị kỷ luật thêm 7 cán bộ huyện Tiên Lãng liên quan đến vụ cưỡng chế.

Trong đơn đề nghị, Liên chị hội nuôi trồng thủy sản nước lợ huyện Tiên Lãng (Hải Phòng) cũng đề nghị cách chức, buộc thôi việc, khai trừ khỏi Đảng đối với các ông Phạm Xuân Hoa - Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường, ông Vũ Văn Hè - Trưởng phòng Tư pháp huyện Tiên Lãng, ông Lê Thanh Liêm - Chủ tịch UBND xã Vinh Quang, ông Vũ Hồng Chuân - Trưởng ban Tuyên giáo Huyện uỷ, ông Phạm Đăng Hoan - Bí thư Đảng uỷ, Chủ tịch Hội đồng nhân dân xã Vinh Quang, ông Ngô Ngọc Khánh – Chánh Văn phòng UBND huyện Tiên Lãng, người tham mưu, giúp việc cho Chủ tịch UBND huyện Tiên Lãng liên quan đến vụ việc.

Ngày 7/2: Ông Vũ Văn Kết (SN 1972, ngụ thôn Tân Thắng, xã Tiên Hưng, huyện Tiên Lãng - Hải Phòng), người bị người dân tố cáo tổ chức san phẳng nhà ông Đoàn Văn Quý:

Chiếc máy xúc sử dụng vào việc cưỡng chế được ông chuyển nhượng cho anh là ông Vũ Văn Đoàn cách đây 1 năm. Ông Vũ Văn Đoàn xác nhận ông Kết có nhờ ông thuê xe máy xúc để “phục vụ” ban cưỡng chế. Ông Đoàn đã điều một tài xế xe máy xúc tên Đặng Văn Tài (SN 1987) ra hiện trường. Sau này, Đặng Văn Tài đã báo cáo lại việc san phẳng ngôi nhà 2 tầng của ông Đoàn Văn Quý trong 3 giờ. Tiền công 500.000 đồng/giờ, tổng cộng 1,5 triệu đồng.

Anh Đặng Văn Tài cho biết rạng sáng 6-1, anh đưa xe máy xúc tới khu vực đầm của ông Đoàn Văn Vươn, đợi đến 8 giờ thì ban cưỡng chế mới có mặt. Theo sự điều hành của ông Hoan và ông Liêm, đến 11 giờ, anh đã hoàn tất việc phá dỡ ngôi nhà 2 tầng của ông Đoàn Văn Quý.

Ngày 10/2: Tại Văn phòng Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng đã chủ trì họp về vụ việc cưỡng chế thu hồi đất trên địa bàn xã Vinh Quang, huyện Tiên Lãng, thành phố Hải Phòng.

Sau khi nghe báo cáo tổng hợp chung của Văn phòng Chính phủ và các ý kiến phát biểu của các đại biểu dự họp, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã có ý kiến kết luận như sau:

I. Những năm qua, chính sách pháp luật về đất đai có rất nhiều thay đổi. Từ năm 1987 đến nay, Luật Đất đai đã được ban hành mới 3 lần (1987, 1993, 2003) và sửa đổi 2 lần (1998, 2001). Hàng trăm văn bản dưới luật cũng được ban hành, sửa đổi nhưng vẫn còn không ít vấn đề chưa đủ rõ, thậm chí trùng chéo, mâu thuẫn.

Trình độ, năng lực cán bộ quản lý đất đai, nhất là ở cơ sở còn nhiều hạn chế trong khi đất đai đang biến động rất nhanh, văn bản pháp luật về đất đai lại rất nhiều và phức tạp, nên công tác quản lý đất đai trong cả nước còn nhiều bất cập. Nhiều vấn đề phát sinh trong quản lý và sử dụng đất đai chưa được điều chỉnh và xử lý kịp thời; khiếu kiện về đất đai chiếm trên 70% tổng số vụ khiếu kiện và có nhiều vụ việc kéo dài.

Trong những năm qua, cấp uỷ, Ủy ban nhân dân huyện Tiên Lãng, thành phố Hải Phòng đã quan tâm lãnh đạo chỉ đạo thực hiện công tác quản lý nhà nước về đất đai, không ngừng nâng cao hiệu qủa sử dụng đất nói chung và đất bồi ven biển nói riêng, góp phần phát triển KTXH khá nhanh và toàn diện, bảo đảm quốc phòng an ninh, trật tự an toàn xã hội, nâng cao đời sống của nhân dân. Đối với ông Đoàn Văn Vươn chính quyền địa phương đã giao đất, kể cả giao bổ sung phần đất lấn chiếm sau khi đã xử phạt hành chính, tạo điều kiện thuận lợi cho ông Vươn đầu tư tôn tạo, nuôi trồng thủy sản trên diện tích đất được giao.

UBND huyện Tiên Lãng, thành phố Hải Phòng đã có  những sai phạm trong giao đất, thu hồi đất, cưỡng chế thu hồi đất đã giao cho ông Đoàn Văn Vươn như sau: 

 1. Việc giao đất, thu hồi đất

- Quyết định số 447/QĐ-UB ngày 4 tháng 10 năm 1993 của Uỷ ban nhân dân huyện Tiên Lãng giao 21 ha đất cho ông Đoàn Văn Vươn là phù hợp với quy định của pháp luật đất đai tại thời điểm ban hành.

Quyết định số 220/QĐ-UB ngày 9 tháng 4 năm 1997 của Uỷ ban nhân dân huyện Tiên Lãng giao bổ sung 19,3 ha đất cho ông Đoàn Văn Vươn vào mục đích nuôi trồng thuỷ sản với thời hạn 14 năm, tính từ ngày 4 tháng 10 năm 1993 là đúng thẩm quyền và phù hợp với thực tế sử dụng đất. Tuy nhiên quyết định này không đúng với quy định của pháp luật đất đai về giao đất, cho thuê đất; về thời hạn giao đất và thời điểm tính thời hạn giao đất.

- Các Quyết định số 460/QĐ-UBND ngày 23/4/2008, Quyết định số 461/QĐ-UBND ngày 07/4/2009 của Uỷ ban nhân dân huyện Tiên Lãng thu hồi đất của ông Đoàn Văn Vươn với lý do hết thời hạn sử dụng là không đúng với quy định của Luật Đất đai 2003 và Nghị Định 181/2004/NĐ-CP ngày 29/10/2004 của Chính phủ về thi hành Luật Đất đai năm 2003.

2. Việc cưỡng chế thu hồi đất

Do quyết định thu hồi đất không đúng với quy định của pháp luật đất đai nên Quyết định cưỡng chế thu hồi đất cũng không đúng pháp luật. Mặt khác, việc tổ chức cưỡng chế thu hồi đất của UBND huyện Tiên Lãng cũng có nhiều thiếu sót, sai phạm. 

3. Việc phá dỡ nhà của ông Đoàn Văn Vươn

Việc Lãnh đạo chính quyền địa phương chỉ đạo phá nhà của ông Đoàn Văn Vươn là có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự cần phải được khởi tố, điều tra làm rõ và xử lý nghiêm minh. 

Thủ tướng Chính phủ yêu cầu lãnh đạo thành phố Hải Phòng tiếp tục thực hiện tốt các công việc sau:

 1. Chỉ đạo thu hồi các quyết định không đúng pháp luật của UBND huyện Tiên Lãng về việc thu hồi đất và cưỡng chế thu hồi đất đã giao cho ông Đoàn Văn Vươn. Xử lý các vi phạm về sử dụng đất của ông Đoàn Văn Vươn theo quy định của pháp luật và làm thủ tục cho ông Đoàn Văn Vươn sử dụng đất theo đúng quy định của Luật Đất đai. Chỉ đạo Toà án nhân dân thành phố Hải Phòng và Toà án nhân dân huyện Tiên Lãng nghiêm túc kiểm điểm việc xét xử đối với vụ việc này.

2. Chỉ đạo cơ quan bảo vệ pháp luật khởi tố, điều tra và sớm đưa ra xét xử nghiêm minh theo đúng qui định của pháp luật việc phá dỡ nhà của ông Đoàn Văn Vươn. Đình chỉ công tác những cán bộ đã chỉ đạo phá dỡ nhà của ông Đoàn Văn Vươn.

3. Chỉ đạo cơ quan bảo vệ pháp luật khẩn trương đưa vụ án “giết người và chống người thi hành công vụ” ra xét xử công khai, bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật. Kiến nghị các cơ quan tiến hành tố tụng xem xét tình tiết giảm nhẹ đối với bị cáo do các quyết định không đúng pháp luật của UBND huyện Tiên Lãng.   

4. Chỉ đạo huyện Tiên Lãng và xã Vinh Quang kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm và có hình thức xử lý theo đúng quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước đối với các tổ chức, cá nhân liên quan đến những vi phạm trong việc giao đất, thu hồi đất, tổ chức cưỡng chế, phá dỡ nhà của ông Đoàn Văn Vươn.

5. Lãnh đạo thành phố Hải Phòng kiểm điểm làm rõ trách nhiệm về việc:           

- Chấp thuận đề nghị cưỡng chế thu hồi đất không đúng pháp luật của UBND huyện Tiên Lãng.  

- Khi vụ việc xảy ra chậm chỉ đạo làm rõ đúng sai và trách nhiệm của tập thể, cá nhân; báo cáo chưa đầy đủ - nghiêm túc với Thủ tướng Chính phủ; việc thực hiện cung cấp thông tin chưa kịp thời, thiếu chặt chẽ gây bức xúc trong dư luận.

6. Lãnh đạo thành phố Hải Phòng kiểm điểm rút kinh nghiệm sâu sắc qua vụ việc này và chỉ đạo rà soát, chấn chỉnh công tác quản lý nhà nước về đất đai, kiện toàn bộ máy và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ công chức làm công tác quản lý nhà nước về đất đai, không để xảy ra vụ việc tương tự. Sớm ổn định tình hình mọi mặt của huyện Tiên Lãng. Thực hiện tốt Nghị quyết Trung ương 4 khoá XI về xây dựng Đảng, phát huy thành tựu to lớn và truyền thống tốt đẹp của thành phố Hải Phòng, tập trung lãnh đạo chỉ đạo thực hiện thắng lợi Kế hoạch phát triển KTXH 5 năm 2011-2015 mà Đại hội Đảng bộ thành phố đã đề ra.

Những công việc trên phải được thực hiện khẩn trương, nghiêm túc với tinh thần trách nhiệm cao và báo cáo Thủ tướng Chính phủ kết quả thực hiện.